"Το Δένδρο της ζωής"

Παύλος Ευδοκίμωφ

Από το βιβλίο, «Η Πάλη με τον Θεό»

Η αξία του ανθρώπου μετρείται με τη στάση του προς τον θάνατο. Ο Πλάτωνας δίδασκε τη φιλοσοφία, σαν την τέχνη του «καλώς αποθανείν». Αλλά η φιλοσοφία δεν γνωρίζει νίκη πάνω στον θάνατο, μπορεί να την απαιτήσει, δεν μπορεί να μας μάθει, πώς μπορούμε να πεθάνουμε «εν τη Αναστάσει».

Βεβαιώνει μόνον, και σ' αυτό έγκειται όλο το μεγαλείο της, ότι ο χρόνος δεν μπορεί να περικλείσει την αιωνιότητα, ότι χωρίς το τέλος του, είναι περισσότερο άνευ νοήματος από τον θάνατο, ότι αυτός ο κόσμος, που σκοτώνει τον Δίκαιο Σωκράτη, δεν είναι ο αληθινός κόσμος.

Πολύ περισσότερο, τα εγκλήματα του μαρτυρούν για την ύπαρξη ενός άλλου κόσμου, όπου βασιλεύει ή δικαιοσύνη και όπου ο Σωκράτης ζει αιωνίως νέος και ωραίος. Για τον Ιουστίνο, η μοίρα του Σωκράτους προεικονίζει την τύχη του Χριστού, ο οποίος πεθαίνει και ανίσταται, και «εν τω οποίω» ο Σωκράτης ξαναγεννιέται για την αιωνιότητα.

Ο θάνατος δεν είναι μια στιγμή, συνυπάρχει και συντροφεύει τον άνθρωπο καθ' όλη την πορεία της ζωής του. Είναι παρών σε όλα τα πράγματα, είναι το προφανές όριο τους. Ο χρόνος και ο χώρος, οι στιγμές που χάνονται και οι αποστάσεις που χωρίζουν, είναι τόσες τομές, τόσοι τμηματικοί θάνατοι.

Κάθε αποχαιρετισμός, λήθη, αλλαγή, το γεγονός ότι τίποτε δεν μπορεί να ξαναγίνει ακριβώς το ίδιο, μεταφράζουν την πνοή του θανάτου μέσα στην καρδιά της ζωής και μας αιωρούν μέσα στην οδύνη. Κάθε αναχώρηση ενός αγαπημένου προσώπου, το τέλος κάθε πάθους, τα ίχνη του χρόνου πάνω σ' ένα πρόσωπο, το τελευταίο βλέμμα πάνω σε μια πόλη ή σ' ένα τοπίο, που δεν θα ξαναδούμε πια ποτέ ή απλούστατα ένα μαραμένο λουλούδι, προκαλούν μια βαθιά μελαγχολία, μια προκαταβολικά άμεση εμπειρία του θανάτου.

Η φύση δεν γνωρίζει προσωπική αθανασία, δεν γνωρίζει παρά την επιβίωση του είδους.
Οι «άθεοι» δεν μπορούν να οραματίζονται παρά επιβίωση μέσα στα έργα τους ή μέσα στην ανάμνηση των μελλοντικών γενεών, είναι μια μελαγχολική αθανασία λεξικού, το πολύ - πολύ.

Η βιαιότητα του θανάτου δεν μπορεί να εξουδετερωθεί παρά με την άρνηση του. Γι' αυτό στο κέντρο της ζωής ορθώνεται ο Σταυρός η δε Ζωή δέχεται ελεύθερα να περάσει από τον θάνατο, για να τον ανατινάξει και να τον εκμηδενίσει : «θανάτω θάνατον πατήσας», ψάλλει η Εκκλησία την νύχτα του Πάσχα.

Ο Ωριγένης αναφέρει μια παράδοση, κατά την οποία το σώμα του Αδάμ είχε ταφεί εκεί όπου ο Χριστός σταυρώθηκε.
Μια άλλη παράδοση λέγει ότι το ξύλο του Σταυρού έχει την προέλευσή του από το δένδρο της Εδέμ. Έτσι ο Σταυρός του Χριστού έγινε το Δένδρο της ζωής.

Η Βίβλος αγνοεί την φυσική αθανασία και αποκαλύπτει την Ανάσταση που έρχεται από το υπερπέραν: από τον θάνατο και την Ανάσταση του Θεανθρώπου.
Έτσι μόνον ο Χριστιανισμός δέχεται την τραγικότητα του θανάτου, τον κοιτάζει κατά πρόσωπο, γιατί ο Θεός περνά απ' αυτόν τον δρόμο και όλοι τον ακολουθούν.

anagnosmatario – [2fA]

Share