"Άσκηση γεφυρώσεων.. "

Από κείμενο του Simon Critchley, σχετικά με "Το τραγικό-ηρωικό
παράδειγμα στη λακανική ψυχανάλυση και τη φιλοσοφία"

Μια απλή εκδοχή του μετα-καντιανού συμβιβασμού στη φιλοσοφία, είναι ότι η κριτική αποδόμηση των ισχυρισμών της δογματικής μεταφυσικής στην Κριτική του καθαρού λόγου, έχει ως συνέπεια οι ερωτήσεις που αφορούν το απόλυτο νόημα και την αξία της ανθρώπινης ζωής, να περάσουν από την κατηγορία του θρησκευτικού στην κατηγορία του αισθητικού.

Ο Καντ κληροδότησε ένα πρόβλημα στους ιδεαλιστές, τους ρομαντικούς ή ακόμη και στους μαρξιστές, ένα πρόβλημα με το οποίο καταπιάνεται στο "Κριτική της κριτικής δύναμης", όπου προσπαθεί να γεφυρώσει την Κατανόηση (επιστημολογία) και τον Λόγο (ηθική) μέσω μιας κριτικής, στην κριτική δύναμη που μεσολαβεί μεταξύ της φύσης και της ελευθερίας.

Αυτό το πρόβλημα μπορεί να επαναδιατυπωθεί ως εξής:
η καντιανή κριτική της μεταφυσικής καταφέρνει να δείξει την α-νοησία των παραδοσιακών ισχυρισμών της δογματικής μεταφυσικής, ενώ ταυτόχρονα θεμελιώνει την κανονιστική ηθική αναγκαιότητα της πρωτοκαθεδρίας του πρακτικού λόγου, που αφορά την έννοια της ελευθερίας.

Ωστόσο αυτό οδηγεί στο εξής ερώτημα:
πώς επικυρώνεται η ελευθερία, αν η φύση κυβερνιέται από την αιτιότητα και καθορίζεται μηχανιστικά από επιστημονικά θεμελιωμένους φυσικούς νόμους;

Πώς η αιτιότητα του φυσικού κόσμου συμφιλιώνεται με αυτό που ο Καντ αποκαλεί αιτιότητα της ελευθερίας; 

Ο Καντ δεν αφήνει τις ανθρώπινες υπάρξεις σε αυτό που ο Χέγκελ θα ονόμαζε αμφίβια κατάσταση, δηλαδή να υπόκεινται ελεύθερα στον ηθικό νόμο και καθορίζονται από έναν αντικειμενικό κόσμο της φύσης, που είναι γυμνός από κάθε αξία;

Έτσι το έργο μιας κριτικής της αισθητικής και τελεολογικής κρίσης είναι να γεφυρώσει τον καθαρό και τον πρακτικό λόγο, τη φύση και την ελευθερία, την επιστημολογία και την ηθική, έργο το οποίο ο Καντ άφησε ανολοκλήρωτο.

stodivanimetolacan – [2fA]

Share